با چاپ شمارۀ تابستان نشریۀ دستاورد (شمارۀ 34)، پروانه‌های کشتی دستاورد در آب‌های راکد لنگرگاه سکون آن به گردش درآمدند و با شتاب دادن به سیال اطراف خود، نخستین تکانه‌های لازم برای جدایش این کشتی از لنگرگاه را رقم زدند. بدین‌طریق، سفر این کشتی و مسافران آن، در گسترۀ نیلگون اندیشه‌ها و در ژرفای بی‌انتهای هنرِ طراحی دوباره آغاز شد. اگرچه برائت از سکون، خود نویدبخش حرکت و پویش است، ولی آن‌قدر از این لنگرگاه مهارشده به بندِ عدم تلاش، دور نشده بودیم که نگران ثقل و کشش ویرانگر آن نباشیم. با چاپ همین شماره؛ یعنی شمارۀ پاییز نشریۀ دستاورد (شمارۀ 35) و با تحکیم ساختارهای ناوبری، محرکه و کالبدی این کشتی، مشتمل بر ایجاد و بهنگام‌سازی وب‌سایت، تأمین اشتراک سامانۀ نشریات علمی سیناوب، تجهیز نرم‌افزاری و سخت‌افزاری دفتر نشریه و بهبود فرایندهای علمی، هنری و اداری آن، کشتی دستاورد را جداشده از ثقل سکون و ناوبری‌شده در مسیر این سفر شگفت‌انگیز حس می‌کنیم. راه بی‌انتهاست و سفر را باید رفت. اگرچه نسیم دانش‌هایی که پهنۀ بادبان‌های تا آسمان برافراشتۀ این کشتی را به جنبش واداشته و نیروی کافی برای حرکت آن را در نیلگون اندیشه فراهم آورده کم نیستند، ولی برای شتاب این کشتی برای عبور از دل‌سیاهی‌های دریای متلاطم و رسیدن به خلیج‌های ثبات و اطمینان کفایت نمی‌کنند. نشاندن انرژی نسیم دانش بر تاروپودِ بادبان‌های این کشتی، نه‌فقط عهدۀ ناخدایان که عهدۀ همه مسافران این کشتی است؛ مسافرانی که ناوبران اصلی آن‌اند؛ اما چگونه؟ چگونه مخاطبان دستاورد که مسافران کشتی آن‌اند، می‌توانند موجب حرکت آن در دریای اندیشه شوند و پویایی آن را تضمین کنند؟
دستاورد، در همۀ گروه‌های درگیر با موضوع آموزش دیزاین، طراحی مصنوع و تولید صنعتی، مخاطب دارد. بنابراین فعالیت‌های تخصصی دانش‌آموختگان طراحی صنعتی در شرکت‌های طراحی و صنایع تولیدی، پژوهش‌های مستقل استادان و اعضای هیئت‌های علمی دانشگاه‌ها، رساله‌های دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی رشتۀ طراحی صنعتی، اندیشه‌های متفکران حوزۀ دانش، هنر و طراحی، تلاش استادان در تولید نوشتارهایی که به‌منظور ترویج و فربه‌سازی ادبیات تخصصی به رشتۀ تحریر درآمده‌اند و نیز نقدهای منتقدان هنری، می‌توانند از مصادیق تولید دانش، نظریه و تجربۀ طراحی بدیع و در تمثیل این شمارۀ ما، نسیم‌های دانش بر بادبان‌های کشتی انتقال دانش به جامعۀ طراحان صنعتی ایران و منطقه باشند؛ البته مشروط به اینکه با معیارها و سنجه‌های علمی، کانالیزه و دانش‌محور شده باشند. علاوه‌براین‌ها، مثلاً اگر بپذیریم فقط 100 واحد درسی مربوط به رشته، در 10 مؤسسۀ آموزش عالیِ ارائه‌دهندۀ مقطع کارشناسی رشتۀ طراحی صنعتی تدریس می‌شود، آنگاه با حجم قابل‌توجه 1000 واحد آموزشی در سال در کشور روبه‌رو خواهیم بود که دانش حاصل از آن‌ها، خود به‌تنهایی می‌تواند سوخت لازم برای ناوگانی از شناورهای انتقال دانش در رشتۀ طراحی صنعتی را فراهم آورند. بدیهی است که هدایت دانش‌محور این حجم از فعالیت‌های تخصصی و آموزشی، محدود به یک مسیر نخواهد بود، ولی یک راه ساده و عملیاتی برای تبدیل این توان بالقوه به دانش بالفعل این است که موضوع تدریسِ مثلاً یک درس دو واحدی، با یک پرسش اساسی و تعامل مشترک استاد و دانشجویان در یک نگرش سیستمی و علمی، در پایان دوره به شکل یک مقالۀ پژوهشی، مروری، ترویجی، نقد، مطالعۀ موردی، جستار یا حتی محتوای چندرسانه‌ای، کالبد جدیدی پیدا کند. از این طریق، نه‌تنها توده‌های متراکم و متنابهی از نسیم دانش بر بادبان‌های برافراشتۀ کشتی دستاورد خواهیم داشت، بلکه با پالایش تلاطم‌ها و اغتشاشات چندلایۀ این اطلاعات، می‌توان ناب‌ترین محموله‌های دانش را به کام اندیشۀ باز مسافران این سفر مهیج نشاند. همچنین، بدین‌وسیله می‌توان ردپای دانش و تجربه‌های بدیع نسل حاضر طراحان را به نسل‌های آینده منتقل ساخت و امیدوار بود که ایشان، دیگر چرخ را از نو طراحی نکرده، توان خود را مصروف تحقق یک جامعۀ انسان‌مدار، زیبا و منطبق‌بر منطق طبیعت استوار خواهند کرد.
سخن پایانی اینکه اگر نگوییم همه، ولی بخش عمده‌ای از اعتبار یک نشریه بین اعضای جامعۀ مخاطبان خود، مرهون کیفیت مقالات خوب نویسندگان آن است. نشریۀ دستاورد نیز از این قاعده مستثنا نیست. اما این اعتبار، ذاتی نبوده، همچنین وابسته به تشخیص داوران آن از کیفیت‌های خوب و بد این مقالات است. بنابراین سخن به گزافه نبرده‌ایم اگر مدعی شویم اعتبار یک نشریه، بستگی مستقیم دارد به سه ویژگی مهم داوران در تشخیص کیفیت مقالات که عبارت‌اند از دانش لازم و وافر، تجربۀ کافی و مرتبط و میل زیاد به پیرایش، پالایش و آرایش فرایند تولید علم در آن حوزه. بنابراین ضمن قدردانی از نویسندگان خوب این شماره که نسیم دانش خود را بر بادبان‌های این شناور وزیدند و در پویش توسعۀ این نشریه، رانشی به جامعۀ طراحی صنعتی پیشکش کردند، از داوران خوب نشریه نیز که این رانش را مدیریت کردند قدردانی می‌کنیم.
محمد رزاقی
مدیر مسئول و سردبیر نشریۀ تخصصی دستاورد
)